Pháp luật không cấm những cặp vợ chồng ly hôn khi có con nhỏ, nhưng thường sẽ đưa ra biện pháp hòa giải bởi nếu ly hôn ngay thời điểm này, trẻ sẽ gánh chịu những hệ lụy nặng nề về mặt tâm lý, chẳng hạn như:
Trầm cảm
Hầu hết những đứa trẻ trong các gia đình có bố mẹ ly hôn thường rất ít nói và ngại giao tiếp với những người xung quanh do việc ly hôn đã làm trẻ mất đi một thứ quý giá về tinh thần cũng như mất đi những điều kiện cơ bản để trẻ phát triển.
Khả năng tiếp thu kém
Cha mẹ đóng vai trò là người bạn, người thầy luôn hướng dẫn, chỉ dạy con nhỏ về những thông tin xung quanh. Tuy nhiên, nếu cha mẹ ly hôn, trẻ sẽ có thể không còn được chỉ dạy những điều hay trong cuộc sống. Chúng thường hay căng thẳng và có trạng thái lo âu, thậm chí rơi vào tình trạng rối loạn cảm xúc.
Trong một cuộc khảo sát tại Mỹ, những trẻ em có cha mẹ ly hôn thường thua kém các bạn khác trong lĩnh vực toán học do chúng không có sự giúp đỡ để hiểu rõ từ đâu. Vì vậy, khả năng tiếp thu cũng kém hơn hẳn so với bạn bè cùng trang lứa.
Hình thành tư tưởng bạo lực
Nếu sống trong một gia đình bạo lực, trẻ sẽ có xu hướng hình thành tư tưởng bạo lực. Điều này khiến trẻ sẽ có khả năng thực hiện đúng những gì mà chúng đã chứng kiến trong tương lai hoặc tệ hơn là va vào các tệ nạn xã hội.
Dù có những trường hợp, trẻ em được nuôi dưỡng tốt sau khi ly hôn và có tương lai xán lạn nhưng ly hôn khi con còn nhỏ là một việc không nên, trừ khi cha mẹ không còn con đường lựa chọn nào khác cho cuộc sống hôn nhân tốt hơn.
Ly hôn là điều mà không ai mong muốn bởi hệ lụy của nó mang lại, đặc biệt với những cặp vợ chồng có con nhỏ. Một trong số đó là giành quyền nuôi con. Vậy, khi ly hôn có con nhỏ, các cặp vợ chồng cần lưu ý những gì và cần thực hiện những gì để giành quyền nuôi con?
Lưu ý là Vợ hoặc chồng hoặc cả hai người đều được nộp đơn ly hôn và giành quyền nuôi con. Tuy nhiên người chồng không được ly hôn trong trường hợp người vợ đang có thai hay nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Tư vấn những trường hợp giành quyền nuôi con
Không đăng ký kết hôn và có đăng ký kết hôn, khi ly hôn có con nhỏ thì sẽ có những cách giải quyết khác nhau.
Giành quyền nuôi con khi có đăng ký kết hôn
Dựa vào thỏa thuận của hai vợ chồng, tòa án sẽ quyết định ai sẽ là người được nuôi con và thực hiện đầy đủ các quyền, nghĩa vụ của người đó đối với con sau khi ly hôn.
Dù vậy, không phải lúc nào cha mẹ cũng tranh giành nuôi con, cha mẹ phải có quyền, nghĩa vụ nuôi con trong các trường hợp sau:
- Con chưa thành niên.
- Con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động cũng như tài sản để tự nuôi mình.
- Trong trường hợp không thể thỏa thuận ai sẽ là người nuôi con, tòa án sẽ căn cứ vào điều kiện tốt nhất dành cho con để quyết định quyền nuôi con sẽ thuộc về ai.
Giành quyền nuôi con khi KHÔNG đăng ký kết hôn
Những cặp vợ chồng không đăng ký kết hôn chỉ sống chung với nhau như vợ chồng thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ pháp lý giữa vợ và chồng. Tuy nhiên, nếu có con chung thì vẫn có quyền và nghĩa vụ đối với con cái như khi có đăng ký kết hôn. Để xác định quyền nuôi con thuộc về ai trước hết Toà án sẽ dựa vào sự thỏa thuận của cả hai, khi hai bên không thể thoả thuận về việc nuôi con, Toà án sẽ xem xét điều kiện của mỗi bên để quyết định giao cho một bên nuôi con nhằm đảm bảo con sẽ được chăm sóc và giáo dục một cách tốt nhất.
Điều kiện để giành quyền nuôi con
Để giành quyền nuôi con, cha hoặc mẹ cần phải đảm bảo mình đáp ứng những điều kiện sau:
Điều kiện về vật chất: tức là điều kiện về kinh tế của cha hoặc mẹ có đảm bảo để nuôi nấng và chăm sóc con tốt không, pháp luật không yêu cầu hay bắt buộc người trực tiếp nuôi con phải cho con cuộc sống cao cấp hay sung túc nhưng cha, mẹ phải đáp ứng được nhu cầu cơ bản của trẻ, gồm:
Thu nhập hàng tháng: có đủ đảm bảo để nuôi con hay không? Bên giành quyền nuôi con cần chứng minh thu nhập hàng tháng của mình có thể đáp ứng được nhu cầu tài chính cho con phát triển lớn khôn và khỏe mạnh.
Chỗ ở ổn định: Có đảm bảo để con có chỗ ở lâu dài hay không? Sẽ có lợi thế hơn nếu chứng minh được mình có chỗ ở ổn định để con mình có nơi để sống và sinh hoạt tốt hơn.
Môi trường sống: Có đảm bảo cho sự phát triển cả về tinh thần lẫn thể chất của con hay không? Bạn phải chứng minh khi sống với bạn thì môi trường sống của con sẽ tốt đẹp và lành mạnh; cùng với việc cung cấp cho con những tiện nghi như thế nào, việc học tập ra sao và chắc chắn sẽ tốt hơn so với ở với đối phương.
Thời gian chăm sóc con: Cha hoặc mẹ có thời gian để chăm sóc con hay không? Sẽ có nhiều lợi thế hơn nếu cha hoặc mẹ có lịch trình làm việc thích hợp và giành nhiều thời gian để quan tâm chăm sóc con hơn.
Sức khỏe của cha, mẹ: người trực tiếp nuôi dưỡng con phải là người có sức khỏe tốt hoặc điều kiện sức khỏe đảm bảo để chăm sóc cho con.
Để chứng minh được vấn đề nêu trên, cha hoặc mẹ cần cung cấp cho Toà án những giấy tờ như: hợp đồng lao động, bảng lương, giấy tờ chứng minh về quyền sở hữu đất, sở hữu nhà (sổ đỏ), nơi con học… Tuy nhiên, không phải người có kinh tế tốt hơn sẽ được quyền nuôi con mà còn dựa vào nhiều yếu tố khác nữa.
Điều kiện về tinh thần: là những điều kiện để việc nuôi dưỡng con trong môi trường sống tốt để trẻ có khả năng phát triển toàn diện về sức khỏe và tinh thần và đảm bảo được quỹ thời gian để chăm sóc và giáo dục con. Cá điều kiện về tinh thần bao gồm:
- Thời gian chăm sóc, dạy dỗ, giáo dục con.
- Tình cảm dành cho con từ trước đến nay.
- Điều kiện cho con vui chơi, giải trí.
Đạo đức của người trực tiếp nuôi dưỡng: Có ảnh hưởng trực tiếp đến tinh thần và sự phát triển của trẻ, chứng minh thông qua các hoạt động hằng ngày, công việc bạn đang làm, tư cách đạo đức, lối sống của bạn có ảnh hưởng đến sự phát triển của con tốt hơn đối phương. Người có tiền án, tiền sự sẽ gặp bất lợi khi xem xét giành quyền nuôi con.
Tòa án sẽ xem xét tất cả các yếu tố nêu trên khi quyết định giao quyền nuôi con cho một bên vợ hoặc bên chồng.
Tuổi của con có ảnh hưởng đến quyền nuôi con hay không?
Câu trả lời là CÓ! Độ tuổi của con sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến “cuộc chiến” giành quyền nuôi con theo quy định của pháp luật.
Đối với trẻ >= 7 tuổi: Ở độ tuổi này, ngoài việc cha mẹ cần đáp ứng những điều kiện về vật chất và tinh thần cho con, Toà án còn xem xét nguyện vọng của con để tìm hiểu xem con mong muốn được ở với ai từ đó mới quyết định người nào mang đến cho con cuộc sống tốt hơn.
Đối với trẻ < 36 tháng tuổi: Về nguyên tắc, trẻ sẽ được giao trực tiếp cho người mẹ nuôi dưỡng, chăm sóc, trừ khi người mẹ không đủ điều kiện trực tiếp nuôi và chăm sóc con hoặc vợ chồng có thoả thuận sẽ giao quyền nuôi con lại cho người cha.
Cha mẹ có quyền và nghĩa vụ gì khi ly hôn có con nhỏ?
Khi không thể giành quyền nuôi con khi ly hôn điều này không có nghĩa người đó đã bị tước mất quyền làm cha hoặc mẹ của mình, người không trực tiếp nuôi con sẽ có quyền và nghĩa vụ sau:
- Quyền thăm nom con
- Cha hoặc mẹ khi không trực tiếp nuôi con vẫn có thể thăm nom con mà không bị bất kỳ ai cản trở. Trừ những trường hợp sau đây sẽ bị tòa án hạn chế quyền thăm nom:
- Bị kết án về một trong những tội cố ý xâm phạm tính mạng, nhân phẩm, sức khỏe và danh dự của trẻ.
- Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ chăm sóc, trông nom, nuôi dưỡng và giáo dục con.
- Phá tài sản của con.
- Có lối sống đồi trụy.
- Ép buộc, xúi giục con làm những việc trái pháp luật hoặc trái với luân thường đạo lý của xã hội.
Quyền và nghĩa vụ cấp dưỡng cho con
Người không trực tiếp nuôi con, bên cạnh quyền thăm con, còn phải có nghĩa vụ cấp dưỡng cho con để san sẻ một phần gánh nặng về vật chất với người nuôi con và để con cảm nhận được con vẫn được quan tâm và yêu thương bởi cha hoặc mẹ – người không trực tiếp nuôi con.
Lưu ý: Mức cấp dưỡng sẽ do hai bên thỏa thuận căn cứ vào thu nhập thực tế, khả năng tài chính của người cấp dưỡng cũng như các nhu cầu chi tiêu của con.
Thông thường, mức cấp dưỡng do tòa án ấn định dao động từ 15 – 30% mức thu nhập của người cấp dưỡng.
