Căn cứ pháp lý
Luật hôn nhân và gia đình 2014
Nghị định 167/2013/NĐ-CP
Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017
Nội dung tư vấn
1: Định nghĩa, giải thích
Trước khi đi vào giải quyết nội dung chính của câu hỏi, mời mọi người cùng tìm hiểu về các thuật ngữ sau theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
- Cấp dưỡng: theo khoản 24 Điều 3 của Luật này thì cấp dưỡng là việc một người có nghĩa vụ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người không sống chung với mình mà có quan hệ hôn nhân, huyết thống hoặc nuôi dưỡng trong trường hợp người đó là người chưa thành niên, người đã thành niên mà không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình hoặc người gặp khó khăn, túng thiếu theo quy định của pháp luật.
- Nghĩa vụ cấp dưỡng:
Nghĩa vụ cấp dưỡng được thực hiện giữa cha, mẹ và con; giữa anh, chị, em với nhau; giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu; giữa cô, dì, chú, cậu, bác ruột và cháu ruột; giữa vợ và chồng theo quy định của Luật này.
Nghĩa vụ cấp dưỡng không thể thay thế bằng nghĩa vụ khác và không thể chuyển giao cho người khác.
Theo đó, việc cha hoặc mẹ cấp dưỡng cho con cái có nghĩa là cha, hoặc mẹ đóng góp tiền hoặc tài sản khác để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của con.
2: Cha có được từ chối cấp dưỡng cho con hay không?
Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình, cấp dưỡng là nghĩa vụ của người cha nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:
Sau khi ly hôn không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.
Như vậy, có thể thấy, cấp dưỡng là nghĩa vụ của người cha nếu đáp ứng 2 điều kiện trên nếu vi phạm có thể bị xử phạt theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp con đã thành niên có thể tự nuôi sống mình hoặc sống chung với con nhưng không vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con thì có thể từ chối cấp dưỡng.
3: Xử phạt khi cha không thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng
Như đã nói ở trên, cấp dưỡng là nghĩa vụ của người cha nên nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Khi đó, người cha có thể bị xử phạt hành chính hoặc phải chịu trách nhiệm hình sự tùy vào tính chất của hành vi ngăn cấm. Cụ thể:
Xử phạt hành chính
Theo quy định tại Điều 55 Nghị định 167/2013/NĐ-CP, phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
- Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng giữa vợ và chồng sau ly ôn; từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ nuôi dưỡng giữa anh, chị, em với nhau, giữa ông bà nội, ông bà ngoại và cháu theo quy định của pháp luật
- Từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng cha, mẹ; nghĩa vụ cấp dưỡng, chăm sóc con sau khi ly hôn theo quy định của pháp luật
Chịu trách nhiệm hình sự
Người nào có nghĩa vụ cấp dưỡng và có khả năng thực tế để thực hiện việc cấp dưỡng đối với người mà mình có nghĩa vụ cấp dưỡng theo quyết định của Tòa án mà từ chối hoặc trốn tránh nghĩa vụ cấp dưỡng, làm cho người được cấp dưỡng lâm vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe hoặc đã bị xử phạt hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này mà còn vi phạm, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 380 Bộ luật hình sự thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
“Điều 380. Tội không chấp hành án
Người nào có điều kiện mà không chấp hành bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật mặc dù đã bị áp dụng biện pháp cưỡng chế theo quy định của pháp luật hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm”.
