Tuyên bố mất tích và tuyên bố chết là hai thủ tục phát sinh khi không xác định được thông tin về nơi cư trú và các thông tin khác của một người trong một khoảng thời gian nhất định.
1: Luật sư tư vấn luật dân sự
Theo quy định của pháp luật dân sự, khi một người biệt tích một khoảng thời gian nhất định, mặc dù đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự nhưng vẫn không có tin tức xác thực về việc người đó còn sống hay đã chết, thì người có quyền và lợi ích liên quan có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tuyên bố người này mất tích hoặc đã chết theo quy định của pháp luật.
Việc tuyên bố một người mất tích hoặc tuyên bố một người đã chết sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quyền và lợi ích hợp pháp của người đó, do vậy hiện tại pháp luật có quy định cụ thể về điều kiện và thủ tục để tuyên bố một người mất tích và tuyên bố một người đã chết.
2: Điều kiện, thủ tục tuyên bố mất tích, tuyên bố chết
2.1. Tuyên bố mất tích:
Căn cứ vào Điều 78 Bộ luật dân sự 2005 thì Tòa án có thể tuyên bố cá nhân mất tích nếu có các điều kiện sau:
– Từ ngày biết được tin tức cuối cùng của người đó, người có quyền lợi liên quan có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố người đó mất tích.
– Đã áp dụng đầy đủ các biện pháp thông báo, tìm kiếm người vắng mặt theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự đối với người bị yêu cầu tuyên bố mất tích.
– Biệt tích đã 2 năm liền trở lên, không có một tin tức nào về người đó còn sống hay đã chết. Pháp luật không quy định rõ phạm vi không gian cũng như chủ thể về việc nhận biết các tin tức này, nhưng căn cứ vào Điều 74 bộ luật này có thể xác định:
+ Về không gian: tại nơi cư trú cuối cùng của người đó.
+ Về chủ thể: người có quyền lợi liên quan có quyền yêu cầu tuyên bố một người mất tích. Đây là những người có mối liên hệ mà quyền lợi của họ bị ảnh hưởng (theo nguyên tắc thì người có quyền liên quan đến tài sản người biệt tích).
+ Và phải có quyết định của Tòa án về tuyên bố mất tích.
+ Thời hạn 2 năm được tính theo quy định ở đoạn 2 khoản 1 Điều 78 BLDS 2005.
2.2: Tuyên bố chết
Căn cứ vào Điều 81 Bộ luật dân sự 2005 quy định về điều kiện tuyên bố cá nhân chết như sau:
– Sau 3 năm, kể tư ngày tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức gì là còn sống.
– Biệt tích trong chiến tranh sau 5 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức gì là còn sống.
– Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 1 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức gì là còn sống.
– Biệt tích 5 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống. (thời hạn này được tính theo khoản 1, Điều 78).
