Căn cứ:
Luật hôn nhân và gia đình 2014
Nghị định 126/2014/NĐ-CP
Nội dung tư vấn:
1: Chế độ tài sản của vợ chồng khi ly hôn
Sau khi đăng ký kết hôn thì giữa vợ chồng không chỉ phát sinh quan hệ hôn nhân mà còn phát sinh thêm quan hệ tài sản, quan hệ con cái,… Pháp luật hiện hành tôn trọng quyền tự do lựa chọn áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng, theo đó vợ chồng được quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng nào, cụ thể được quy định tại Khoản 1 Điều 28 Luật hôn nhân và gia đình 2014 như sau:
Điều 28. Áp dụng chế độ tài sản của vợ chồng
- Vợ chồng có quyền lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định hoặc chế độ tài sản theo thỏa thuận.
Theo đó, vợ chồng có thể chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định hoặc theo chế độ tài sản theo thỏa thuận. Nếu vợ chồng lựa chọn áp dụng chế độ tài sản theo luật định thì Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng như sau:
Điều 29. Nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng
- Vợ, chồng bình đẳng với nhau về quyền, nghĩa vụ trong việc tạo lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung; không phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập.
Đối với chế độ tài sản của vợ chồng theo pháp luật thì vợ, chồng bình đẳng với nhau về quyền, nghĩa vụ đối với tài sản chung và khi ly hôn thì tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi nếu như không có gì xảy ra. Ngoài ra, nếu trong thời kỳ hôn nhân, giữa vợ chồng có thể có tài sản riêng. Những tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân nếu hai vợ chồng thỏa thuận là tài sản riêng thì chúng cũng là tài sản riêng.
2: Những tài sản nào không bị chia đôi khi ly hôn?
Trong thời kỳ hôn nhân thì vợ chồng có quyền được có tài sản riêng và tài sản chung, đồng thời cũng có thể thỏa thuận việc nhập tài sản riêng vào tài sản chung của vợ chồng hoặc ngược lại. Khi thực hiện thủ tục ly hôn, nếu như có yêu cầu chia tài sản thì Tòa án thông thường sẽ chia đôi tất cả tài sản, tuy nhiên có một số tài sản sẽ không bị chia đôi khi ly hôn, cụ thể các trường hợp sau:
Tài sản theo thỏa thuận
Bởi việc phân chia tài sản sau khi ly hôn căn cứ trên nguyên tắc tự nguyện và thỏa thuận của hai bên được quy định tại Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Khi đó, Tòa án căn cứ vào thoả thuận của các bên để phân định tài sản cho mỗi bên.
Theo đó, nếu hai vợ chồng thỏa thuận được tài sản nào không phải chia đôi thì Tòa sẽ công nhận việc không chia đôi tài sản trong bản án. Ngược lại, với những tài sản chung khác, Tòa sẽ chia đôi sau khi tính đến các yếu tố:
- Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;
- Công sức đóng góp của vợ, chồng;
- Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên để có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;
- Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.
Tài sản riêng của vợ, chồng
Ngoài những tài sản không bị chia đôi do thỏa thuận thì tài sản riêng của vợ chồng sẽ không bị chia đôi khi ly hôn. Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định về tài sản riêng của vợ, chồng như sau:
Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn
- Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.
Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.
Theo đó, tài sản riêng của vợ chồng khi ly hôn sẽ không bị chia đôi và tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó. Vậy những tài sản nào sẽ được xem là tài sản riêng của vợ, chồng. Theo Điều 11 Nghị định 126/2014/NĐ-CP, các tài sản sau đây được coi là tài sản riêng và không bị chia đôi khi ly hôn:
- Quyền tài sản đối với đối tượng sở hữu trí tuệ
- Tài sản mà vợ, chồng xác lập quyền sở hữu riêng theo bản án, quyết định của Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền khác.
- Khoản trợ cấp, ưu đãi mà vợ, chồng được nhận theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công với cách mạng; quyền tài sản khác gắn liền với nhân thân của vợ, chồng.
- Ngoài ra, Điều 43 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 cũng quy định các loại tài sản sau đây được coi là tài sản riêng của vợ, chồng:
- Tài sản có trước khi kết hôn;
- Tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng trong thời kỳ hôn nhân;
- Tài sản theo thỏa thuận là tài sản riêng.
